มองใกล้ไม่ชัด ปวดตา ปวดหัว อาจเป็นสัญญาณของ “สายตายาว” ที่แก้ไขได้

สายตายาวเป็นปัญหาการมองเห็นที่พบได้บ่อย ไม่ว่าจะเป็นจาก พันธุกรรมหรืออายุที่เพิ่มขึ้น โดยมักมีอาการเริ่มต้นจากการมองใกล้ไม่ชัด ต้องใช้การเพ่งหรือยืดแขนออกเพื่อให้อ่านหนังสือหรือดูหน้าจอโทรศัพท์ได้ชัดเจนขึ้น หากปล่อยทิ้งไว้ อาจส่งผลให้เกิดอาการปวดตา ปวดศีรษะ และรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน วิธีแก้ไขที่ง่ายและปลอดภัยที่สุดคือ การตัดแว่นสายตา ที่ร้านแว่นตาที่ได้มาตรฐานอย่าง Opticland เพราะนอกจากจะช่วยแก้ปัญหาการมองเห็นแล้ว ยังสามารถเลือกเลนส์และกรอบแว่นที่เหมาะสมกับการใช้งานและไลฟ์สไตล์ได้อีกด้วย มาทำความเข้าใจและหาทางรับมือกับปัญหาสายตายาวไปพร้อม ๆ กัน เพื่อให้การมองเห็นกลับมาคมชัดอีกครั้ง

ทำความเข้าใจ “สายตายาว” คืออะไร?

สายตายาว (Hyperopia) คือภาวะสายตาที่เกิดจากการที่ดวงตามีการหักเหแสงเกิดภาพที่โฟกัสอยู่หลังจอประสาทตา ไม่ได้โฟกัสที่จอประสาทตาโดยตรงส่งผลให้เห็นภาพได้ไม่ชัดเจนในระยะใกล้หรือระยะไกล

สาเหตุที่ทำให้เกิดสายตายาว มีอะไรบ้าง?

สายตายาวสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยหลัก ๆ ได้แก่

Axial length(ความยาวของดวงตา):

เมื่อลูกตาสั้นหรือเล็กกว่าปกติ แสงที่ผ่านเข้ามาจะรวมแสงไม่ตกบนจอประสาทตาแต่จะไปตกหลังจอประสาทแทน ทำให้เกิดภาพเบลอ เช่นในเด็กขนาดของตาจะยังเล็กอยู่ ซึ่งทำให้แสงไม่ตกลงจุดรับภาพ ทำให้เกิดสายตายาวในเด็กแต่เมื่อเด็กโตขึ้นจะมีจะมีการพัฒนาของตาไปด้วยทำให้แสงตกใกล้จอประสาทตามากขึ้น

Curvature of cornea (ความโค้งของกระจกตา):

หากกระจกตามีความโค้งที่น้อยเกินไปจะส่งผลกับการหักเหบริเวณกระจกตาทำให้แสงโฟกัสหลังจอประสาทตา

Lens (เลนส์ตา):

ในสภาวะปกติเลนส์ตาของเราจะยืดหยุ่นทำให้สามารถมองในระยะใกล้ได้ชัด แต่เมื่ออายุมากขึ้นกำลังความยืดหยุ่นของเลนส์ตาจะลดลง

สายตายาวโดยกำเนิด VS สายตายาวตามวัย ต่างกันอย่างไร?

สายตายาวโดยกำเนิด (Hyperopia)

เกิดจากขนาดของตาที่สั้นเกิดไปหรือกระจกตาที่แบนเกินไปส่งผลให้แสงไม่ได้ตกบนจอประสาทตา ทำให้การมองเห็นไม่ชัดแต่หากในปริมาณไม่เยอะจะยังสามารถชดเชยได้ สามารถเกิดได้จากพันธุกรรมเช่นกัน

สายตายาวตามวัย (Presbyopia)

สายตายาวตามวัยเป็นเรื่องที่เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้เพราะเมื่อเรามีอายุมากขึ้นความยืดยุ่นในการทำงานของเลนส์ตามีความยืดหยุ่นน้อยลงส่งผลให้เรามีอาการมองไม่ชัดในระยะใกล้ มักจะพบในคนอายุ 40 ปีขึ้นไปหรือบางคนก็สามารถมีเกิดภาวะนี้ได้ตั้งแต่อายุ 30 ปลาย ๆ

จำแนกความสัมพันธ์กับสายตา

สายตายาวสามารถเกิดขึ้นร่วมกับภาวะสายตาอื่น ๆ ได้ เช่น

สายตายาวและสายตาเอียง

สายตายาวและสายตาเอียง เป็นสายตายาวที่เกิดรวมกับสายตาเอียง แบ่งได้เป็น

• Compound Hyperopia Astigmatism: เป็นภาวะที่มีสายตายาวและสายตาเอียงรวมกัน ทำให้แกนสายตาเอียงทั้งสองแกน จุดโฟกัสของแสงตกอยู่หลังจอประสาทตา มักมีอาการปวดศรีษะแถว ๆ กระบอกตา ต้นคอ ท้ายทอย
• Simple Hyperopia Astigmatism: เป็นภาวะที่มีจุดโฟกัสสายตาหนึ่งตกที่จอตาและอีกหนึ่งตกหลังจอตา

สายตาที่มีเอียงผสม (Mixed Astigmatism)

Mixed Astigmatism ภาวะนี้คือการที่แกนหนึ่งของดวงตามี สายตาสั้น และอีกแกนหนึ่งมี สายตายาว โดยทั้งสองภาวะนี้เกิดขึ้นพร้อมกันในดวงตาข้างเดียว ทำให้มองเห็นภาพไม่ชัดเจนทั้งระยะใกล้และไกล

อาการสายตายาว สังเกตได้ง่าย ๆ

ถ้ากำลังมีอาการเหล่านี้ อาจเป็นสัญญาณของสายตายาว

• มองเห็นวัตถุระยะใกล้ไม่ชัดเจน หรือบางอาจจะต้องยืดแขนออกเพื่อหาระยะที่ชัด
• มีอาการเมื่อยล้าตา รู้สึกปวดรอบดวงตาโดยเฉพาะเวลาอ่านหนังสือ หรือทำงานที่ต้องใช้สายตาในระยะใกล้
• บริเวณระยะใกล้ในที่ที่มีแสงน้อยจะทำให้ยิ่งรู้สึกอ่านได้ยากขึ้น ต้องหรี่ตาช่วยเพื่อให้ตัวหนังสือชัดขึ้น

หากมีอาการเหล่านี้แนะนำให้ตรวจเช็คสายตา หรือโดยปกติจะแนะนำให้เช็คสายตาประจำทุก ๆ 1 ปี เพื่อตรวจดูว่าปัญหามองใกล้ไม่ชัดเกิดจากสาเหตุจากค่าสายตาหรือสุขภาพตา ทางนักทัศนมาตรจะซักประวัติถึงโรคประจำตัว ลักษณะการใช้งานในระยะใกล้ เช่น บางท่านจะใช้งานเป็น PC ตั้งโต๊ะอย่างเดียวหรือบางท่านใช้โน๊ตบุ๊คร่วมกับดูเอกสารไปด้วย ทางเราจะสอบถามเพื่อให้ค่าสายตาที่เหมาะสมกับลูกค้ามากที่สุด

การรักษาสายตายาว

การรักษาสายตายาวมีหลากหลายวิธี ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงและไลฟ์สไตล์ เช่น

แว่นสายตายาว

แว่นสายตายาว ใช้เลนส์นูนในการแก้เพื่อให้แสงมาตกที่จอประสาทตาพอดีทำให้แก้การมองเห็นที่ตรงจุด การเลือกตัดแว่นสายตายาวสามารถเลือกตามการใช้งานได้ ดังนี้

• แว่นสายตายาวสำหรับมองระยะใกล้ (Single vision) มุมมองภาพเวลามองใกล้จะกว้างและราคาถูก จะเหมาะกับผู้ที่ใช้งานระยะใกล้เป็นเวลานาน แต่จะมองได้ในระยะใกล้ระยะเดียวเมื่อเงยหน้าขึ้นมามองไกลจะไม่ชัด
• แว่นสายตาสำหรับมองระยะกลาง-ใกล้ (Occupational lens) แว่นเฉพาะสามารถมองได้ระยะใกล้และระยะกลาง จะเหมาะกับผู้ที่ทำงานดูใกล้ถึงกลาง แต่แว่นชนิดนี้จะไม่สามารถมองไกลได้ชัดเช่นกัน

แว่นสายตาที่มองได้ทั้งไกลและใกล้ แบ่งออกได้สองประเภท

สำหรับผู้ที่ต้องการความสะดวกสบายในการใช้งานและไม่ต้องการเปลี่ยนแว่นบ่อย ๆ สามารถปรึกษาได้ที่ร้านแว่นตาเพื่อเลือกแบบที่เหมาะสมกับไลฟ์สไตล์ของคุณ

• 1.แว่นโปรเกรสซีฟ (Progressive lens) เป็นแว่นไร้รอยต่อสามารถมองได้ทั้งระยะไกล กลางและใกล้ได้ภายในตัวเดียวโดยที่ไม่ต้องถอดแว่นออกสะดวกกับการใช้งาน แต่เนื่องจากโครงสร้างของตัวเลนส์มีภาพบิดเบือน (Distorsion) ดังรูป ทำให้ผู้ใส่ต้องรู้จักการใช้งานและปรับตัวสำหรับผู้ที่มีการใส่ครั้งแรก แว่นโปรเกรสซีฟได้รับความนิยมเนื่องจากเวลาสวมใส่จะเหมือนแว่นสายตาทั่วไปและมีความสวยงาม
• 2.แว่นสองระยะ (Bifocal) เป็นแว่นที่มีรอยต่อมองได้ทั้งในระยะไกลและใกล้เหมือนกันตัวแว่นชนิดนี้จะไม่มีภาพบิดเบือนเหมือนเลนส์โปรเกรสซีฟ แต่ข้อเสียของแว่นตัวนี้จะมีรอยต่อบนเลนส์

คอนแทคเลนส์

คอนแทคเลนส์สายตายาวเป็นอีกทางเลือกนึงสำหรับผู้ที่ไม่ชอบใส่แว่น หรือในคนที่มีค่าสายตาที่ต่างกันมากหรือในคนที่มีค่าสายตายาวสูงจะเหมาะกับการใส่คอนแทคเลนส์เนื่องจากมุมมองของภาพ หรือในคนที่ทำ Monovision และ multifocal การใส่คอนแทคเลนส์จะต้องรู้จักการใส่และถอดรวมถึงการรักษาความสะอาดในการใส่ร่วมด้วย

การผ่าตัด

การแก้ไขสายตายาวมีด้วยกันหลายชนิด เช่น เลสิก (LASIK), FemtoLASIK, Monovision LASIK, การผ่าตัดฝังเลนส์ด้วยวิธีการใส่เลนส์เสริม (Phakia IOL) เป็นต้น ซึ่งต้องได้รับคำแนะนำจากจักษุแพทย์โดยตรง

การการหยอดตาสำหรับแก้ไขภาวะสายตายาวตามอายุ

ปัจจุบันนี้มียาหยอดตาตัวใหม่ที่ได้รับการรับรองในการรักษาสายตายาวตามวัย (Presbyopia) จาก Food and drug administration (FDA) แต่ไม่สามารถแก้สายตายาวได้อย่างถาวรเป็นการแก้เพียงระยะชั่วคราวเท่านั้น ยาตัวนี้ใช้หลักการ “pinhole effect” คือการที่ตัวยาส่งผลให้รูม่านตาหดตัวทำให้สามารถมองใกล้ได้ชัดมากขึ้น การใช้ยาหยอดจะต้องดู Side effect ร่วมด้วยรวมถึงโรคประจำตัวของผู้ที่ต้องการรักษาด้วยวิธีนี้ แนะนำปรึกษาจักษุแพทย์โดยตรง

อ่านเพิ่มเติมได้ที่
https://globalnews.ca/news/11324100/vizz-eye-drops-near-vision-presbyopia/, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3951

ไขข้อสงสัยเกี่ยวกับสายตายาว

มาดูกันว่าความเชื่อเกี่ยวกับสายตายาวที่หลายคนสงสัยนั้นจริงหรือไม่

คนที่มีสายตายาวจะมองไกลชัดมองใกล้ไม่ชัดจริงไหม

ความจริง: ไม่จริงเสมอไป ในบางคนที่มีค่าสายตายาวโดยกำเนิดที่มีค่ามองไกลประมาณนึง จะเห็นภาพที่ไม่ได้เคลียชัด 100 % เนื่องจากแสงที่ไปตกด้านหลังจอประสาทตา แต่คนเรายังมีกลไกลในการโฟกัสอยู่ เลยจะเห็นว่าถึงแม้ว่าจะมีสายตายาวไม่เยอะมากก็ยังสามารถมองเห็นทั่วไปได้ ส่วนในคนที่มีสายตายาวตามวัย ก็จะมีอาการมองไม่ชัดในระยะใกล้ เนื่องจากกลไกลการโฟกัสที่มีอยู่เดิมลดลง จึงทำให้ความสามารถในการปรับโฟกัสการมองในระยะใกล้ลดลง

คนที่มีค่าสายตาสั้นมาตลอด พออายุมากขึ้นมีสายตายาวเข้ามาค่าสายตาสั้นจะหมดไปจริงไหม

ความจริง: ไม่จริง คนที่มีสายตาสั้นก็ยังจะมีค่าสายตาสั้นอยู่รวมถึงคนที่มีค่าสายตาเอียงหรือสายตายาวร่วมด้วย แต่เมื่ออายุคนเรามากขึ้นจะมีค่าสายตายาวตามวัยเข้ามาเกี่ยว เช่น ในคนที่มีสายตาสั้นอยู่ เมื่ออายุ 40 ปี จะเริ่มมีสายตายาวตามวัย ดังนั้นผู้ที่มีสายตาสั้นเวลามองไกลยังคงใส่แว่นสายตาสั้นอยู่ ส่วนตอนมองใกล้จะถอดแว่นมองจะรู้สึกว่าชัดกว่า

เล่นมือถือในที่มืดส่งผลให้เกิดสายตายาวมากขึ้นจริงหรือไม่

ความจริง: ไม่จริง สายตายาวจจจะไม่ได้เพิ่มขึ้นเมื่อเล่นในที่แสงน้อยแต่จะส่งผลให้เกิดอาการตาล้า ปวดตา ปวดหัวจากการเล่นมือถือได้

สายตายาวตามวัยเกิดขึ้นกับทุกคน

ความจริง: สายตายาวเกิดขึ้นกับทุกคน โดยปกติสายตายาวจะเกิดตั้งแต่อายุ 40 ปีเป็นต้นไป หรือสามารถเจอได้ตั้งแต่ผู้ที่มีอายุประมาณ 30 ปลายๆได้เช่นกัน สายตาจะยาวจะพิ่มขึ้นตามอายุแต่จะไม่ได้เพิ่มขึ้นไปตลอดชีวิตโดยเฉลี่ยค่าสายตายาวมักจะคงที่ที่อายุประมาณ 60 ปี

สายตายาวมากๆทำให้ตาบอดจริงหรือไม่

ความจริง: สายตายาวไม่ได้ทำให้เกิดตาบอดโดยตรง แต่หากมีค่าสายตายาวสูงมาก จะมีความเสี่ยงในเรื่องของภาวะตาขี้เกียจที่มักจะพบได้ในวัยเด็ก, ต้อหิน, การประสบอุบัติเหตุหรือหลังจากการผ่าตัด

แว่นสายตาสำเร็จที่เราเห็นกันทั่วไปเราสามรถเลือกซื้อได้เองจริงหรือ

ความจริง: โดยทั่วไปการเลือกซื้อผู้ซื้อมักจะต้องลองแว่นที่ชัดที่สุดสำหรับการใช้งานของตัวเอง แต่แว่นสำเร็จผลิตมาเพื่อเฉลี่ยค่าสายตาตามมารตฐาน แต่เนื่องจากสายตาของคนแต่ละคนจะมีค่าสายตาที่ไม่เท่ากันหรืออาจจะไม่มีค่าสายตาก็ได้ ดังนั้นจะแนะนำให้ตรวจสายตาและปรึกษาก่อนเพื่อทราบถึงวัตถุประสงค์การใช้งาน ระยะที่ใช้งานและค่าสายตาที่เหมาะสม ก่อนตัดแว่นสายตาเพื่อใช้งานจริง ๆ

สายตายาวสามารถทำเลสิกได้จริงไหม

ความจริง: คนที่มีสายตายาวสามารถทำเลสิกได้ เช่น เลสิก (LASIK), FemtoLASIK, Monovision LASIK, การผ่าตัดฝังเลนส์ด้วยวิธีการใส่เลนส์เสริม (Phakia IOL) เป็นต้น ซึ่งต้องได้รับคำแนะนำจากจักษุแพทย์โดยตรง

บทความโดย
สรัลนุช จุลเสวก
นักทัศนมาตร